Je hartslagvariabiliteit (HRV) is een van de belangrijkste graadmeters voor je herstel, algehele gezondheid en conditie. Om precies te zijn: aan je HRV-trend kun je aflezen hoe de overbelasting en rust van de afgelopen dagen doorwerken in je huidige herstelstatus.
In de Oura-app staat een statistiek met de naam HRV-balans, die bijdraagt aan je algehele uitgerustheidsscore. De HRV-balans toont hoe je autonome zenuwstelsel zich in de loop van de tijd ontwikkelt. Hoewel je van nature elke dag een iets andere HRV hebt, is een veerkrachtige HRV-score een belangrijk teken dat je gezond bent en goed herstelt. Idealiter komt je score na een flinke piek of dip weer snel terug op het oude niveau, of zit er een stijgende lijn in.
Je HRV is heel persoonlijk. Jouw unieke zenuwstelsel is dan ook bepalend voor je HRV-bereik. Bij de een is dit bereik heel breed, met HRV-waarden die sterk uit elkaar liggen. De ander heeft juist een stabiele score. Voor de HRV-balans gebruiken we jouw persoonlijke standaardwaarde. Zo wordt inzichtelijk hoe het met je gaat ten opzichte van je eigen, optimale HRV.
MEER INFORMATIE: Wat is de gemiddelde HRV?
Hoe wordt de HRV-balans berekend?
De HRV-balans wordt gegenereerd door je persoonlijke trends en standaardwaarde op de lange termijn met elkaar te vergelijken. Daarbij wordt een voortschrijdend gemiddelde van de afgelopen twee weken afgezet tegen je standaardwaarde van de afgelopen drie maanden. Bij de HRV-balans wegen de afgelopen dagen zwaarder mee, voor een betere afspiegeling van de schommelingen in je HRV.
Je balans is ingedeeld in drie categorieën:
- Optimaal = Je recente HRV-trend is vergelijkbaar met of beter dan je gemiddelde. Dit is vaak een teken van een goed herstel.
- Goed = Je recente HRV-trend wijkt iets af van je gemiddelde, maar wijst erop dat je nog steeds op een goed niveau zit.
- Kan beter = Je recente HRV-trend ligt onder je gemiddelde. Dit kan een teken zijn van langdurige lichamelijke of geestelijke stress.
De HRV-balans en het HRV-gemiddelde laten twee verschillende patronen zien. Je nachtelijke gemiddelde toont hoe je HRV op de korte termijn verandert, bijvoorbeeld doordat je ziek dreigt te worden of die dag keihard hebt gesport, of door andere factoren die een hele dag kunnen doorwerken in je herstelstatus.
Je HRV-balans zegt daarentegen iets over de algehele balans van je autonome zenuwstelsel op de langere termijn. Deze balans toont de negatieve gevolgen van aanhoudende stressfactoren (bijvoorbeeld overtraining, langdurige stress of een paar dagen ziek-zijn) en de positieve impact van factoren over de langere termijn (zoals herstelvermogen en algehele conditie).
Je HRV-balans weerspiegelt hoe je dagelijkse stress- en herstelpatronen gedurende enkele weken tegen elkaar opwegen. Neig je meer naar overbelasting dan herstel? Dan zie je waarschijnlijk een dalende HRV-trend. En heb je het optimale evenwicht gevonden tussen jezelf uitdagen en bijkomen? Dan blijft je HRV na verloop van tijd gelijk of gaat die zelfs vooruit.
Welke patronen zijn van belang?
Aan de hand van de HRV-balans kun je langetermijndoelen stellen als het gaat om je HRV. Misschien wil je je gemiddelde HRV langzaamaan verbeteren door aan je algehele gezondheid en conditie te werken. Of wellicht wil je neerwaartse trends voorblijven, bijvoorbeeld door te weten wanneer je uit balans bent geraakt en het dus tijd is om uit te rusten.
Wat je doel ook is, je kunt op de volgende patronen letten:
Een afnemende HRV-balans kan op het volgende wijzen:
- Langdurige stress: Door aanhoudende stress kunnen je HRV-waarden geleidelijk dalen. Mogelijk heeft je lichaam meer hersteltijd nodig.
- Gevolgen van ziekte: Als je ziek wordt, kun je een acute daling van je HRV waarnemen. Heb je geen klachten meer, maar blijft je waarde laag? Dan heeft je lichaam misschien wat meer tijd nodig om terug te keren naar normaal.
- Verstoorde slaap: Een jetlag of onregelmatige nachtrust kan je lichaam flink belasten. Na verloop van tijd kan je autonome zenuwstelsel hieronder lijden. Dat zie je terug in een achteruitgang van je HRV.
- Overtraining: Hard gesport? Dan kun je een snelle daling van je HRV zien. Tijdens je herstel komt je HRV weer op het oude niveau. Maar als je HRV niet terugkeert naar je standaardwaarde, dan kan het zijn dat je te zwaar of te vaak traint. Mogelijk heeft je lichaam dan meer tijd nodig om te herstellen.
LEES VERDER: Word stress de baas met deze ontspanningstips
Een statische of toenemende HRV-balans kan op het volgende wijzen:
- Optimale training: Als je lichaam na dagen met een acute daling (bijvoorbeeld na een fikse work-out) vanzelf weer terugkeert naar het oude niveau, wijst dat erop dat je je trainingsbelasting goed aankan. En naarmate je fitter wordt, kan je HRV omhooggaan.
LEES VERDER: Hoe je met HRV beter gaat trainen
Houd rekening met het volgende als je je HRV-scores ziet veranderen:
- Voor de HRV-balans kijken we alleen naar je nachtelijke HRV om je onderliggende fysiologische toestand vast te leggen. Overdag gemeten waarden vormen vaker een afspiegeling van stressfactoren die op de korte termijn spelen.
- De HRV-balans is op basis van gemiddelden en gevoeliger bij mensen met hevigere schommelingen in hun HRV-waarden.
- Je HRV kan op verschillende factoren tegelijk reageren. Dat maakt het lastig om te achterhalen waar de veranderingen precies vandaan komen (bijvoorbeeld bij een combinatie van overtraining, stress en langdurige ziekte). Door je dagelijkse score regelmatig te bekijken en een link te leggen tussen bepaalde gewoonten en je laagste HRV, kun je inzoomen op de zwaarstwegende factoren.
- De HRV-balans verschijnt pas als de app een week lang gegevens heeft verzameld.
Er wordt doorlopend aan de HRV-tool gewerkt, dus het is belangrijk om je aandacht steeds weer naar binnen te keren. Dus zie je een dip in de balans, maar voel je je verder prima? Luister dan naar je lichaam en ga voor goud.